Yaz gelince dolaplarımızda yerini alan, en sevdiğimiz meyvelerden biri olan karpuzun tarihini hiç merak ettiniz mi? Gelin birlikte bu bol sulu ve dünya tatlısı meyvenin tarihine birlikte bakalım ?
Kaynak:
Ünlü Amerikalı müellif Mark Twain karpuz için: “Karpuz, bu dünyadaki lükslerin başıdır, Rab’ın lütfuyla yeryüzünün bütün meyvelerinin hükümdarıdır. Onu tadınca, meleklerin ne yediğini bilir.” demiş. Bu kadar çok sevilen karpuzun hayli farklı bir tarihi olduğunu biliyor muydunuz?
Etimolojik olarak karpuz sözcüğü “Farsça χarbūz yahut χarbūze خربزه “kavun yahut karpuz” sözcüğü ile eş kökenlidir. Bu sözcük Eski Yunanca ve Yunanca karpós καρπός “her türlü meyve, mahsul” sözcüğünden alıntı olabilir; lakin bu kesin değildir. Bu sözcük Eski Yunanca karpóō καρπόω “meyve yahut eser vermek” fiilinden türetilmiştir.”
www.nisanyansozluk.com
Karpuz “cucurbitaceae” bitki ailesinin bir üyesidir. Yani tıpkı salatalık, kabak, balkabağı gibi! Karpuzun içeriğinin %92’si sudur. Birebir vakitte karpuz hem meyve hem de bir sebzedir…
Karpuzun tarihi 5000 yıl öncesine, karpuzun sert, kuraklığa sağlam ceddinin büyüdüğü Güney Afrika’ya kadar uzanır. O vakitlere ilişkin bir evrak olmasa da, su depolama yeteneği nedeniyle bedelli olduğunu ve Kalahari Çölü bölgesindeki yerli halk tarafından kullanıldığını biliyoruz. Fakat bugünkü karpuzun bilakis çok acı bir eti vardı.
www.nationalgeographic.com
Karpuzun birinci fotoğraflarına ve dokümanlarına ise Antik Mısır’da ulaşıyoruz. 4000 yıldan daha eski Mısır mezarlarında hem karpuz hem de karpuzun tohumlarının resmedildiğini görmekteyiz. Birinci vakitlerde yabani karpuzların hali yuvarlaktan fazla fotoğrafta de görüldüğü üzere daha çok elipsti.
Karpuz birebir vakitte Kitab-ı Mukaddes’te ismi geçen yiyeceklerden biridir! Karpuzun İsrailoğullarının Mısır’dan ayrıldıktan sonra özledikleri yiyeceklerden biri olduğunu belirtilir.
Yunanlılar ve Romalılar karpuzun tıbbi özelliklere sahip bir yiyecek olduğunu savundular. Yunan tabipler Hipokrat ve Dioscorides, karpuzun şifalı özelliklerini daima övdüler ve onu sıcak çarpması geçiren çocuklar için bir idrar söktürücü ve rahatlatıcı bir tedavi olarak kullandılar. Romalı tabiat bilimci Pliny the Elder, birinci yüzyıl yayını Historia Natualis’te karpuzu serinletici bir yiyecek olarak tanımladı.
Karpuz 7. yüzyılda Hindistan’da, 10. yüzyılda Çin’de 13. yüzyılda İber Yarımadası’nda yetiştirilmeye başlandı. Buradan Güney Avrupa’ya yayıldı. 17. yüzyıla gelindiğinde karpuz Avrupa’da yaygın bir biçimde hem ekiliyor hem de tüketiliyordu.
16. yüzyılda Avrupalı kaşifler aracılığıyla karpuz artık Yeni Dünya’ya tanıtıldı. Gittiği her coğrafyada çok sevildi.
Guinness Rekorlar Kitabı’na nazaran, dünyanın şimdiye kadar üretilmiş en ağır karpuzu 158.984 kg ağırlığındadır ve Tennessee, Sevierville’de yetiştirilmiştir!
Türkiye’de ise bu rekor 56 kilo 200 gramla Diyarbakırlı Adil Aydın’ın elindedir!
www.hurriyetdailynews.com
Japonya’da karpuz kare formunda yetiştiriliyor! Kare karpuzlar ise 75 ila 100 dolar ortasında satılıyor…
Dünya çapında 96 ülkede 1.200’den fazla karpuz çeşidi yetiştirilmektedir. Çin en çok karpuz yetiştiren 1. ülkedir!
Amerika Birleşik Devletleri’nde her yıl 3 Ağustos “Ulusal Karpuz Günü” olarak kutlanır!
Diğer içeriklerimize de göz atabilirsiniz: